فحش های بد دادن به کسی طوری که حقش نباشه و در جواب چیزی نگه ولی دلش بشکنه آیا حقو الناس محسوب می شه؟ مسخره کردن چطور حق الناسه؟
یکی از ناپسندترین کارهای آدمی، دهان به دشنام گشودن است. ناسزاگویی امری است که نه تنها در بین ادیان آسمانی نکوهش شده بلکه جامعه بشری نیز این کار را مذموم شمرده و از فرد بد زبان بی زار است.
انسان های فرهیخته ای که مراتبی از مقام انسانیت را طّی کرده اند. به هیچ وجه زبان را آلوده به این گناه زشت نمی نمایند و الگویی در این زمینه می باشند. یکی از معاصران امام حسن مجتبی علیه السّلام می گوید: تنها امام حسن علیه السّلام بود که تا وقتی با من صحبت می کرد دوست نداشتم ساکت شود و هیچگاه از ایشان کلمه ای فحش نشنیدم.1
این کار زمانی زشت تر و ناپسندتر می گردد که به کسی که حقش نباشد این الفاظ رکیک گفته شود و قطعاً کیفر این گناه نیز مضاعف می شود و مسلماً جزء حق الناس است. و لازم است تا از آن شخصی که این ستم در موردش روا داشته شده، طلب حلالّیت شود و او راضی گردد و الّا این عمل باقی خواهد ماند تا در پای میزان الهی در قیامت کبری تصفیه گردد و حتماً این تسویه حساب در دنیا راحتر از آخرت خواهد بود. مرحوم دیلمی می فرماید: ( و اگر توبه از ریختن آبروی دیگران است یا اینکه کسی را فحش و دشنام داده ای یا تهمت زده باشی و سخن چینی کرده باشی، واجب است آنها را راضی نمایی و تهمت زده را از اتهام بیرون آوری به هر نحوی که می شود.)2
در سؤال جنابعالی به مطلبی اشاره شده است که شخصی را فحش بدهند ولی در جواب چیزی نگوید و دلش بشکند، این سکوت می تواند عقوبت سریع و سنگینی را برای دشنام دهنده به همراه بیاورد. زیرا او از حق خود گذشته است ولی ممکن است خداوند متعال که مسلّط بر همه امور این هستی است، این بدزبان ظالم را به واسطه جرمش، مجازات دنیایی نماید. و همچنین «آه» یک انسان مظلوم گاهی می تواند دودمانی را بر باد دهد.

در فرمایشات اهل بیت علیهم السّلام در نهی و نکوهش این کار احادیث فراوانی رسیده است.
1ـ امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:«دشنام بر مؤمن چون پرت شدن در هلاک است.»3
2ـ امام کاظم علیه السّلام درباره مردمی که به هم دشنام دهند، فرمود: آنکه آغاز به دشنام کرده ستمکارتر است و گناه او و گناه طرف مقابلش بر عهد، اوست تا وقتی که از ستم دیده عذر نخواسته است.4
3ـ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: از جمله بدان و اشرار بندگان خدا کسی است که مردم به جهت فحش گفتن او، از مجالست و همنشینی با او کراهت داشته باشند.5
4ـ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: بپرهیزید از فحش که خداوند عزّ و جلّ فحش دهنده بی شرم را دوست ندارد.6
امّا آخرین مطلبی که مورد سؤال قرار گرفته است مسخره کردن است که این کار نیز یکی از گناهان کبیره است و جزء حق الناس محسوب می شود زیرا مسخره کننده مستقیماً فرد دیگری را که محترم است و باید حقوق وی رعایت می شده را مورد تمسخر قرار داده است و ابتداً به حقی از جانب خداوند متعال مربوط نمی گردد. در نتیجه کسب رضایت و جلب حلالّیت وی لازم است.
امام صادق علیه السّلام می فرمایند: «هیچ انسانی رو در رو به مؤمنی طعن نزند و او را مسخره نکند، جز اینکه به بدترین مرگ ها هلاک شود و پس از مرگ درخواست بازگشت به خیر کند (یعنی تمنّا کند او را به دنیا باز گردانند تا جبران مافات نماید.) 7
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: دوزخیان با همه شکنجه و عذابی که دارند از آزار چهار طایفه در رنجند و عذاب می برند. اینان را از حمیم جهنّم می چشانند و فریادشان به واویلا و واثبورا بلند است....یکی از آن چهار طایفه چرک و خون از دهانش جاری است. جهنمیان می پرسند که این دور از رحمت، حال و وضعش چیست؟ و چه کرده که به این عذاب دچار شده که ما با همه گرفتاری های خود، از آن در زحمتیم؟ گویند: این دور از رحمت کارش مسخرگی و ادای این و آن در آوردن بود و می نگریست هر کلام زشتی که می دیدید ادای آن را در می آورد.8
-----------------------
1 ـ بحار الانوار،ج 43،ص 358.
2 ـ ارشاد القلوب ترجمه مسترحمی،ج ،ص 106.
3 ـ کافی،ترجمه کمره ای،ج 5، ص 337.
4 ـ کافی،ترجمه کمره ای،ج 5، ص،339.
5 ـ ارشاد القلوبفترجمه مسترحمی،ج 2،ص 298.
6 ـ بحار الانوار،ترجمه کمره ای،ج 2،ص 193.
7 ـ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال،شیخ صدوق ترجمه غفاری، ص 286.
8 ـ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال،شیخ صدوق ترجمه غفاری،ص 297.